Vučje, opština Leskovac
Skobaljić grad
Zaštićen spomenik kulture, na listi Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture pod brojem SK 875.
Skobaljić gradVučje, Leskovac
Gde se nalazi
Skobaljić grad je srednjovekovno utvrđenje sagrađeno na levoj obali kanjona reke Vučjanke, na samom vrhu stenovitog grebena, 20 km južno od Leskovca, u blizini Vučja.
Skobaljić grad nije tačno označen na google mapi. Dodatan problem na terenu je što nema jasnih putokaza i oznaka.
Istraživanja
Ovo je još jedan značajan spomenik kulture, tvrđava koja nije dovoljno istražena. Arheološka istraživanja su rađena 1984-1988. godine u organizaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Niša a 1986. se uključio i Filozofski fakultet iz Beograda. Istraživanja posle nekoliko godina pauze, obnovljena 2019. godine.
Istorijat
Pozicioniran na strateški važnom položaju, lokalitet je bio prirodno zaštićen i korišćen još tokom praistorije. Najstariji tragovi života na prostoru utvrđenja potiču iz bronzanog doba. Najstarije kameno utvrđenje je izgrađeno u predrimsko doba, a mlađe utvrđenje zidano kamenom i opekom potiče iz ranovizantijskog perioda.
Arheološka istraživanja su pokazala da je tvrđava korišćena u vreme antike a zatim, u periodu od 10. do 15. veka.
Opis
Utvrđenje se prostire na približno 2 hektara površine, ima Gornji i Donji grad i podgrađe sa severoistočne strane.
Gornji grad zahvata oko 400 m2 površine sa očuvanim kulturnim slojem. Opasan je bedemom sa dve dijagonalno postavljene kule. Manja kula štiti kapiju koja vodi u Donji grad a veća, donžon kula sačuvana do prvog sprata nalazi se u severozapadnom delu Gornjeg grada i dominira nad utvrđenjem.
Donji grad s podgrađem zahvata približno hektar i po, prostire se istočno od gornjeg grada. Bedemi utvrđenja prate konfiguraciju terena, ozidani su sa severne i istočne strane, sa južne strane grada je strma litica. Sa istočne strane bedema su otkriveni ostaci kule zidane opekom i kamenom u naizmeničnim redovima, iz perioda Vizantije.
Narodno predanje
Nikola Skobaljić (1430-1454) je bio srpski vojvoda rodom iz Dubočice, zadnji vladar u tom kraju, pre turskih osvajanja. Narodno predanje kaže da je bio veliki junak, da je ratovao s Turcima ali da nikad nije bio poražen. Predanje kaže da ga je rodila devojka iz sela Vine a začela ga je jedući ribu skobalj. Poznato da su ga Turci uhvatili i svirepo pogubili, živog su ga nabili na kolac. Ipak narodno predanje kaže da, kad su ga Turci opkolili, njegov konj uzleteo prema nebu i odneo ga u legendu.
Julka Kuzmanović Cvetkovićarheološkinja
